گام های مینور طبیعی (Natural minor scale)
گام های مینور طبیعی عضو خانواده گا م های دیاتونیک یا هفت نتی هستند. این گام ها نیز مانند گام های ماژور دارای 5 تمام پرده و 2 نیم پرده هستند با این تفاوت که نیم پرده ها بین درجات (II-III) و (V-VI) قرار دارند، اولین گام مینور ،گام (َA minor) است که به صورت طبیعی از این الگو طبعیت می کند.
همانطور که در مثال زیر مشاهده می کنید ،گام A minor دقیقا مانند گام C Major است با این تفاوت که از نت A شروع شده است. گام A minor در علامت سرکلید نیز مشابه گام C Major است و تنها تفاوت آن با گام C Major تفاوت در نت های تنال و مدال است.
به گام های مینور و ماژوری که علامت سرکلید یکسان دارند گام های هم خانواده (Relative Scales) می گویند.
در عکس زیر فواصل تشکیل دهنده گام مینور را مشاهده می کنید و همانطور که
مشاهده می کنید گام مینور از یک فاصله بزرگ (Major) ،سه فاصله کوچک (minor) و سه فاصله درست (Perfect)
ساخته شده است و به همین دلیل است که به آن گام مینور(کوچک) می گویند.
برای ساختن سایرگام های مینوراز 2 روش می توان استفاده کرد ،روش اول استفاده از علامت دیز (Sharp)
است که در این روش نت درجه پنجم گام قبل به عنوان نت پایه گام جدید در نظر
گرفته می شود و سپس درجه دوم آن دیز می شود. توجه داشته باشید که علامت
های دیز باید بعد از کلید و قبل از کسر میزان، روی خطوط حامل قرار داشته
باشند ،دقیقا مانند مثال زیر. این نوع علامت را علامت سرکلید (Key
Signature) گویند و مشخه گام است. برای مثال گام E مینور همیشه با علامت
سرکلید #F مشخص می شود.
در روش دوم برای ساخت گام مینور طبیعی از علامت بمل استفاده می کنیم. در این روش نت درجه چهارم گام قبل را ،به عنوان نت درجه اول گام جدید در نظر می گیریم و سپس درجه ششم را بمل می کنیم.
گام های هم خانواده (Relative key) :
در موسیقی به گام های ماژور و مینوری که علامت سرکلید یکسان داشته باشند گام های هم خانواده گویند. گام های هم خانواده دارای علامت سرکلید یکسان ولی نت تونیک متفاوت هستند. برای مثال گام هم خانواده گام دو ماژور ،گام لا مینور است و یا گام هم خانواده سل ماژور ،گام می مینور است.
در حقیقت گام های هم خانواده دقیقا مثل هم هستند و فقط وظیفه نت های آنها متفاوت است،برای مثال 2 گام دو ماژور و لا مینور دقیقا از نت های مشابهی ساخته شده اند و تنها تفاوت آنها در تاکید آهنگ ساز بر روی نتهای تنال و مدال است ،مثلا در گام لا مینور ،آهنگ ساز بیشتر بر روی نتهای A - D - E تاکید می کند ولی در گام دو ماژور آهنگ ساز بیشتر بر روی نت های C -F - G تاکید دارد.