چگونه از گیتار خود نگهداری کنیم؟
1-گیتار خشک (Dry Guitar)
شرایط آب و هوایی خشک معمولا بیشترین صدمه را به گیتار وارد می کند ،هوای خشک معمولا با شروع فصل سرما به وجود می آید و دلیل آن هم استفاده از وسایل گرما زا در محیط خانه است و به همین دلیل است اکثر گیتارهای حساس در فصل سرما ترک می خورند که البته این امر به دلیل خشکی هوا اتفاق می افتد. خشکی هوا بیشترین آسیب را به سازهای کاسه دار چوبی (Solid) وارد می کند.
بهترین میزان رطوبت برای گیتار معولا بین 45%-55% است و بهترین دما حدود 20-23 درجه سانتی گراد می باشد (برای اندازه گیری دقیق رطوبت و دما حتما از دستگاه رطوبت سنج استفاده کنید). توجه داشته باشید نگهداری از ساز در رطوبت کمتر از 45% احتمال ترک خوردن صفحه ساز را بسیار بالا می برد.
برای بالا بردن رطوبت ساز تا حد استاندارد شما می توانید از چندین روش استفاده کنید ،دمپیت یکی از وسایلی است که در تامین رطوبت ساز به شما کمک می کند. این دستگاه به صورت لوله ای و استوانه ای در بازار موجود است.دستگاه بخور سرد نیز می تواند به بالا بردن رطوبت محیط به شما کمک کند البته توجه داشته باشید که بخار به صورت مستقیم به ساز شما نخورد.در عکس زیر شما می توانید انواع دمپیت را مشاهده فرمایید:
در ادامه شما را با برخی نشانه های گیتار خشک آشنا می کنیم:
1- کم شدن فاصله سیم ها (Action) با صفحه انگشت گذاری (Finger Board) ،به طوری که هنگام نواختن ،سیم ها صدای (buzz) تولید کنند.
2- قوز کردن صفحه انگشت گذاری در محل اتصال دسته به کاسه .
3- بوجود آمدن فضای خالی کوچکی بین صفحه انگشت گذاری و کاسه
4- بوجود آمدن فرو رفتگی روی صفحه صدا بین خرک و صفحه انگشت گذاری
5- صفحه پشت کاسه قوص خود را از دست می دهد و صاف می شود
6- فرت ها از کنار دسته ساز بیرون می زنند.
7- راستای صفحه انگشت گذاری با لبه بالای خرک یکی نیست و کمی فاصله پیدا می کند.
در عکس زیر نمونه ای از قوز دسته گیتار در محل اتصال به کاسه را مشاهده می کنید که با دایره زرد نشان داده شده:
در عکس زیر نمونه ای از یک دسته گیتار سالم را مشاهده می کنید:
در عکس زیر نمونه ای دیگر از یک گیتار سالم را می توانید مشاهده کنید ،همانطور که می بینید سطح بالایی فرت ها با سطح بالایی خرک در یک راستا قرار دارند. شما می توانید با استفاده از یک خط کش بلند گیتار خود را آزمایش کنید.
توجه داشته باشید که در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق در گیتار خود ،باید گیتار خود را فورا در محیط مرطوب قرار دهید. معولا استفاده از 2 عدد دمپیت در سوراخ صدا و قرار دادن گیتار در هارد کیس و بسته نگاه داشتن درب آن برای 3 روز می تواند روطوبت لازم را برای گیتار شما فراهم کند ،توجه داشته باشید که هر روز از مرطوب بودن دمپیت مطمئن شوید.گاهی اوقات بیش از 3 روز رطوبت دهی لازم است.
2-گیتار تر (Wet Guitar)
همانطور که خشکی هوا می تواند به گیتار آسیب برساند ،رطوبت زیاد نیز می تواند آسیب های جبران ناپذیری به ساز شما وارد کند. این حالت زمانی اتفاق می افتد که ساز شما برای چند هفته در معرض رطوبت 80%-90% و یا برای چند ماه در رطوبت 60%-70% قرار گیرد.برخی عوارض ناشی از رطوبت زیاد به شرح زیر است:
1-فاصله سیم ها تا صفحه انگشت گذاری زیاد می شود به طوری نواختن ساز بسیار سخت می شود.نقطه چین بالایی زاویه درست دسته را نشان می دهد و نقطه چین پایینی دسته ای که در اثر رطوبت زیاد تغییر زاویه داده است را نشان می دهد.
2-تورم غیر عادی صفحه رویی کاسه گیتار.
3-به وجود آمدن برآمدگی و فرو رفتگی بر صفحه رویی و پشتی کاسه گیتار.به فرو رفتگی هایی که توسط فلش اشاره شده اند توجه کنید.
4- به وجود آمدن قوص در دسته ساز بطوری که اگر فرت ها و خرک ساز را در یک راستا نگاه کنیم ،فرت ها پایین تر از خرک قرار داشته باشند.
در عکس زیر زاویه درست دسته گیتار نمایش داده شده است:
مقاله فوق ترجمه ای خلاصه شده از سایت Taylorguitars.com است ،در نظر داشته باشید که این مقاله تقریبا برای همه سازهایی که از چوب افرا و یا صنوبر و رز وود ساخته شده اند صادق است و سازهایی نظیر ویولن و چلو (Cello) را نیز شامل می شود.
توجه داشته باشید که هیچ گاه ساز خود در معرض نور مستقیم آفتاب و یا در مجاورت وسایل گرمازا و همچنین باد کولر قرار ندهید.