ویولن violin
ویولن یک ساز غربی از خانوادهی زهی ـ آرشهایی و کوچکترین آنهاست که تقریبا 400 گرم وزن دارد. در ارکسترهای گروه نوازی و نیز ارکسترهای مجلسی مهمترین نقش برعهدهی این ساز است، و کمتر از سایر سازها سکوت دارد. ویولن تقریبا در سراسر دنیا و موسیقی اغلب ملل کاربرد دارد، حتی در موسیقی شناسی قومی، ویولن سازی است که بصورت گسترده در اروپا، آسیا و آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد.
دربارهی تاریخچهی ویولون ابهام بسیاری وجود دارد؛ در حالی که برخی آن را تکمیل شده رباب و تاریخچهاش را قرن نهم میلادی میدانند. برخی دیگر تاریخچهی آن را به 5000 سال قبل از میلاد میدانند و آن را به یک امپراطوری هندی منتسب میکنند. برخی نیز تکاملیافته آن را به قرن 11 میلادی ربط دادهاند. حتی در پارهایی موارد آفریقا و کشورهای عربی به عنوان سر منشاء این ساز معرفی شدهاند.
با این همه اولین سازنده ویولن را گاسپارو برتولونی ایتالیایی میدانند که در قرن 17 میلادی بهترین نمونه ویلون از نظر زیبایی و صدا را ساخت. از آن زمان تا کنون هیچ گونه تغییری در ساختمان ویولونهای ساخته شده ایجاد نشده اما هیچ نمونهایی یافت نشده که با ویولونهای برتولونی برابری کند. در واقع در اواخر قرن 17 بود که در شدت و رنگ صدا و همچنین چابکی این ساز تغییرات فراوانی ایجاد شد و ساز روبه بهبودی رفت.
شکل ظاهری ویولون از آرشه، جعبه روزناس، دسته یا گردن، خرک، گریف، سیمگیر و سیمها تشکیل شده است. سیمهای ویولن سه نوع مختلف دارند: زه، فلزی و مرکب مصنوعی
صداهای سیم زه خوش آهنگ و نافذتر هستند و گرمای خاصی دارند. اما ساز آنها برای کوک شدن ثابت نیاز به زمان بیشتری دارد، همچنین رطوبت و دمای هوا باعث نوسان در کوک میشود.
سیم اول، سیم دوم، سیم سوم و سیم چهارم یعنی سل، ر، لا و می ترتیب کوک کردن سیمهای ویولون است. سیمهای این ساز با فاصله پنج درست کوک میشوند بنابراین صدای ویولن گسترهی فراوانی را شامل میشود که در آن تمام فواصل کروماتیک و حتی کوچکرتر از آن نیز قابل اجرا هستند.
ننواختن این ساز به کمک آرشه و نیز تغییر دادن طول سیمها با فشار و جابجایی انگشتان دست چپ انجام میشود. نوازنده ویولن تنها با آموزش و شنیدن مستمر توانایی تشخیص نتها را به دست میآورد چراکه این ساز پرده بندی ندارد.
ویدئویی از تکنوازی زیبای ویولن: